Makalelerim

ANONİM ŞİRKETİN KANUNA AYKIRI KURULUŞU NEDENİYLE FESHİNİN DAVA EDİLMESİ

ANONİM ŞİRKETİN KANUNA AYKIRI KURULUŞU NEDENİYLE FESHİNİN DAVA EDİLMESİ

1)Dava Şartları

TTK m. 353/1, cüm.2 hükmünde şirketin kurulmasında kanun hükümlerine aykırı hareket edilmek suretiyle, alacaklıların, pay sahiplerinin veya kamunun menfaatleri önemli bir şekilde tehlikeye düşürülmüş veya ihlal edilmiş olursa, yönetim kurulunun, Gümrük ve Ticaret Bakanlığının, ilgili alacaklının veya pay sahibi istemi üzerine şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesince şirketin feshine karar verileceği belirtilmektedir. Bununla yasa, tescilin kurucu etkisinin “düzeltici” niteliğini ortaya koymaktadır. Kuruluştaki bu eksiklerin, “nitelikli ve önemli” olması, anonim şirketin feshedilmesinin bir şartıdır.  Bu nedenle mahkemenin şirketin feshedilmesindeki menfaatin korunması ile şirketin faaliyetine devam etmesindeki menfaati sıkı bir değerlendirmeye tabi tutarak fesih talebini incelemesi gerekecektir. Ancak mahkeme, alacaklıların, pay sahiplerinin veya kamunun menfaatlerinin “ önemli ölçüde” tehlikeye düşürülmüş veya ihlal edilmiş olması durumunda, şirketin feshine karar verilebilecektir. Ayrıca buna ek olarak kanuna aykırılığın da önemli ölçüde olması gerekir, kanuna aykırılık önemli ölçüde veya nitelikte değilse mahkemenin bunu kaldırılmasına ve şirketin devamına dolayısıyla fesih talebinin konusuz kalması nedeniyle reddine karar vermesi gerekir.

2)Süre

Fesih davası, şirketin Ticaret Siciline tescil ve ilanından itibaren üç aylık süre içinde açılmalıdır. Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Dolayısıyla süre geçtikten sonra anonim şirketin kuruluşundaki kanuna aykırılık nedeniyle feshinin dava edilmesi mümkün değildir.

3)Dava Açmaya Yetkili Olanlar

Fesih davasının açmaya yönetim kurulu pay sahipleri ilgili alacaklılar ve Gümrük ve Ticaret bakanlığı yetkilidir. Sayılanların dışında başka kişi veya makamlarım, örneğin sicil müdürünün fesih davası açma hakkı yoktur. Çünkü davacılar yasada sınırlı olarak sayılmıştır. Dava, şirket tüzel kişiliğine karşı açılır. Şirketi yönetim kurulu temsil eder. Ancak yöneyim kurulunun fesih davası açması halinde, anonim şirketi, mahkemece tayin edilecek bir kayyım teslim eder, dava, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret mahkemesinde açılır.

4)Mahkemenin Yetkisi

Fesih talebinde mahkeme, derhal şirketin feshine karar vermez; duruma göre, önce eksikliklerinin giderilebilmesi, esas sözleşmeye ve ya kanuna aykırı hususların düzeltilebilmesi için yönetim kuruluna süre verebilir. Buna karşılık mahkeme, davanın açıldığı tarihte gerekli önlemlerin alınmasına resen karar verir.

Fesih davasının mümkün olduğu kadar kısa süre içinde sonuçlandırılması gerekir çünkü tüm deliller ve belgelerin ilk celseye kadar hazırlanmış olması şarttır ve yargılama aşamasında delil sunulamayacağı gibi bir davayı beklemesi ve bilgi getirmesi de mahkemeden istenemez. Ancak, somut olayın haklı göstermesi halinde, mahkeme, kesin süreye bağlayarak, davacının delil sunma ve bilgi getirtme istemini kabul edebilir. Dava acele işlere ilişkin usule tabidir. Bu hüküm, kamu düzeni ile ilgilidir. Mahkemenin fesih kararı, işlem düzenini ve güvenliğini etkiler.

5)Mahkeme Kararının Etkisi

Anonim şirketin feshine ilişkin mahkeme kararı, davaya taraf olan tüm paysahiplerine ve alacaklılara karşı hüküm ifade eder. Buna karşılık fesih davasının reddedilmesi halinde, mahkeme kararı sadece sınırlı olarak davayı açan davacılara karşı hüküm ifade eder. Dolayısıyla, diğer pay sahipleri ve alacaklılar fesih davası açabilirler. Mahkeme şirketin feshine karar verirse, şirket tasfiye edilir.

Mahkemece, hukuka ve ahlaka aykırı amacı sebebiyle feshine karar verilen ve sona erdirilen anonim şirketlerin malvarlığı ortaklara dağıtılmaz, yasa gereği ilgili kamu kuruluşuna geçer.

Davanın açıldığı ve kesinleşmiş olan mahkeme kararı, mahkemenin bildirimi üzerine, derhal, resen ticaret siciline tescil ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan olunur.  Ayrıca yönetim kurulu, tescil ve ilanı yapılan hususu internet sitesine koyar.