Makalelerim
ŞİRKETLERDE GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRMAYA YETKİLİ OLANLAR
ŞİRKETLERDE GENEL KURULU TOPLANTIYA ÇAĞIRMAYA YETKİLİ OLANLAR
1) Yönetim Kurulu;
Genel Kurul, olağan olarak görev süresi dolmuş olsa bile, yönetim kurulunun çağrısı üzerine toplanır. Olağan genel kurul toplantısı her hesap dönemi sonundan itibaren 3 ay içinde ve yılda en az bir kez yapılır.
2) Tasfiye Memurları;
Ortaklık tasfiye halinde ise ve tasfiye memurları seçilmiş bulunuyorsa görevleri ile ilgili konular dolayısıyla genel kurulu tasfiye memurları toplantıya çağırabilir.
3) Azınlık;
Bir veya daha fazla pay sahibi yasada öngörülen oranda azınlık oluşturacak kadar sermayeye sahipse genel kurulu toplantıya çağırma yetkisine sahip olabilir. Dolayısıyla her anonim şirkette azlık veya azınlıktan bahsedilmesi mümkün değildir. Örneğin iki veya daha çok ortaklı bir anonim şirkette pay sahibi sermayenin % 92 sine sahip se geri kalan diğer paylar sermayenin %10 un oluşturmadığından kanunen azınlık hakkına sahip olmazlar.
Halka açık olmayan anonim şirketlerde esas sermayenin 1/10 una ve halka açık anonim şirketlerde çıkarılmış sermayenin 1/20 sine yani %5 ine veya esas sözleşmede öngörülmüşse daha az bir miktarına sahip olan hissedarlar yazılı olarak gerektirici nedenleri ve gündemi belirterek yönetim kurulundan genel kurulu toplantıya çağırmasını veya genel kurul zaten toplanacaksa karar bağlanmasını istedikleri konuları gündeme eklenmesini isteyebilirler. Çağrının Noter aracılığı ile yapılması gerekir.
Yönetim kurulunun azınlığın bu isteğini reddettiği veya 7 işgünü içinde olumlu cevap vermediği takdirde aynı pay sahiplerinin başvurusu üzerine genel kurulun toplantıya çağrılmasına şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret mahkemesi karar verebilir. Mahkeme toplantıya gerek görürse gündemi düzenlemek ve kanun hükümleri uyarınca çağrıyı yapmak üzere bir kayyım atar. Kararında, kayımın görevlerini ve toplantı için gerekli belgeleri hazırlama yetkisini gösterir. Zorunlu olmadıkça mahkeme dosya üzerinde inceleme yaparak karar verir. Karar kesindir.
Azınlığın pay sahiplerinin müracaatı üzerine mahkeme genel kurulun olağanüstü toplanmasına ve çağrının da yönetim kurulunca yapılmasına karar vermiş ise, yönetim kurulunun genel kurulu 45 gün içinde yapılacak şekilde toplantıya çağırması gerekir. Aksi halde bu çağrı istem sahiplerince mahkemeye başvurmadan dorudan yapılır. Aynı şekilde mahkemece toplantıya çağrının istem sahiplerince yapılmasına karar verilmiş ise genel kurul toplantı çağrısı azınlık pay sahiplerince yapılır. Çağrı ilanında toplantının mahkemenin izni ile yapıldığı yazılır. Gündeme madde eklenmesi için azınlığa yetki verilmez. Mahkeme kararında gündeme eklenen hususun açıkça gösterilmesi gerekir.
4) Bir yap sahibi;
Genel kurul bazı olağan üstü durumlarda toplantıya çağrılabilmesini sağlamak amacıyla Adalet Komisyonunda Tasarıya yerinde olarak bir hüküm eklenmiştir. Bu hükme göre, yönetim kurulunun devamlı olarak toplanamaması, toplantı nisabının oluşmasına imkan bulunmaması veya mevcut olmaması durumunda mahkemenin izni ile tek pay sahibi genel kurulu toplantıya çağırabilir. Mahkemenin kararı kesindir.
5) Kayyım;
Anonim şirket temsil ve yönetim kurulunun üyelerinin istifası, ölümü veya ehliyetsizliği gibi nedenlerden dolayı organsız kalması ve yönetim kurulunun yerine şirketin idaresinin mahkeme tarafından bir kayyıma tevdi edilmesi durumunda genel kurulu toplantıya kayyım çağırır. Ancak yönetim kurulunun görev süresi dolmuş olsa bile genel kurulu toplantıya cağırabileceği kanunda açıkça belirtilmiştir.
Öte yandan kayyımın geçici bir süre ve belirli rutin işleri yapabilme yetkisi göz önüne alındığında, azınlık pay sahipleri TTk nun 411. Maddesi hükmü uyarınca, kayyımdan yazılı olarak genel kurulu toplantıya çağırmasını isteyemezler.
6) Genel kurul;
Genelde uygulamada pek rastlanmayan bir durum olan genel kurulun toplantıya çağrılması genel kurul tarafından da yapılabileceği İsviçre hukukun da kabul edilmektedir.
Sonuç olarak yasada genel kurulu toplantıya çağırmaya yetkili olan kişiler ve şartlar belirlenmiş olup esas sözleşmeye konulacak bir hüküm ile yönetim kurulu, tasfiye memurları ve azınlık dışındaki kişilere genel kurulu olağan üstü toplantıya çağırma yetkisinin tanınması mümkün değildir.